Niebo i Ziemia

Anselm Feuerbach, Gaea

 Rozdział 1: I Bóg oddzielił niebo i ziemię, morze i ląd

Rozdział 2

   Niespokojne szeleszczenie liści zbudziło Dąb z poobiedniej drzemki. Zwrócił oczy ku jasnemu niebu i zamrugał kilkukrotnie. Wciąż jednak miał mroczki przed oczami, a właściwie jeden i dopiero po dłuższej chwili zastanowienia, zrozumiał, że to nie mroczek, a coś materialnego spada z nieba.

Przemyślenia o rzeźbie

Grupa Laokoona, autor nieznany

Na Cyprze żył niegdyś król Pigmalion, który nie dbał o kobiety – opowiada Hezjod. Pigmalion z zamiłowania był rzeźbiarzem i spędzał wolny czas ćwicząc się w tym rzemiośle. Pewnego razu udało mu się wykonać rzeźbę kobiety doskonałej pod każdym względem. Zakochał się w tej perfekcji i obcałowywał martwy marmur modląc się, by Afrodyta dała mu właśnie taką żonę.

To miasto jest stworzone dla rowerów

Kiedy wyjdzie się z głównego dworca kolejowego w Kopenhadze na Ingerslevsgade, ulicę nazwaną na cześć Hansa Petera Ingersleva, duńskiego ministra, wzrok pada od na ludzi kręcących się kilkaset metrów nad ziemią, a jeszcze przedtem uszy przechodzi dreszcz od unoszącego się w powietrzu pisku. Park Tivoli krzyczy, piszczy, śmieje się cały dzień. Wieczorem natomiast huczy fajerwerkami. Chyba nigdy nie można przejść spokojnie wzdłuż wysokich murów ogrodu.

 Spacerowanie Ingerslevsgade nie należy do atrakcji turystycznych. Z prawej strony szare budynki i magazyny, jeden hotel (przez okna piwnicy można dostrzec basen), po lewej wielopasmowe szyny kolejowe. Ale gdy się już zostawi za sobą tę konieczną przypadłość miasta, przejdzie się ruchliwe ulice i minie galerię handlową przy której wije się rowerowa autostrada, powita turystę nowoczesna i spokojna dzielnica  Islands Brygge, tejże nazwy poza Duńczykiem poprawnie nie wymówi nikt. Bloki na wyspie są różnorodne i wyjątkowe, ułożone jakby na architektonicznej wystawie pomysłów. A przy tym tak podobne do siebie i skomponowane, jakby myślał nad nim jeden, stateczny demiurg. 

Walka o humanizm

Szkoła Ateńska, Rafael Santi

Trwającego kryzysu edukacji nie rozwiązują kolejne reformy, a głównym frontem obronnym stało się narzekanie na współczesnego ucznia, który jest z reguły arogancki, osłonięty tarczą rodzicielskiej nadopiekuńczości, przyklejony do tabletu, komórki, komputera i innych elektronicznych urządzeń.

Kultura w rękach Robina z Sherwood

Ulysses recognises Achilles amongst the daughters of Lycomedes 1791  ~Louis Gauffier. 

Wydaje mi się czasem, że świat jest jakiś nie taki. To zapewne złudzenie. Próba zespolenia się z rzeczywistością, która jest jak post apokaliptyczna wizja z książek, które kocham. Siedzę w przeszłości i cóż, czuję się dziewczyną z innej epoki. Dopiero, gdy spotykam ludzi tak samo niewspółczesnych jak ja, czuję się w miarę swobodnie i spokojnie. Nie-samotnie. 

Miasto Odyna i Andersena

Wytrzymałam bez snu aż do wjazdu na most łączący ląd z pierwszą duńska wyspą Fyn. To był długi most, choć myślałam, że będzie większy. Nasz gospodarz, który godzinę jechał po nas na dworzec w Kolding, a teraz godzinę miał wracać swoim malutkim samochodzikiem w środku nocy, uspokoił nas, że to ten mniejszy most, a że większy zobaczymy jutro, w świetle dnia. Mogłam zatem zasnąć.

Obudziłam się, gdy wjechaliśmy do miasta. Znów uśmiechała się do mnie murowana zabudowa. Nawet te nowoczesne i oszklone budynki nie były pozbawione tradycyjnej fasady.

Nasz gospodarz nie mieszkał w nowoczesnym bloku, przy którym zaparkował. Zaprowadził nas ciemnym zaułkiem na tył starej kamienicy. Obok w podświetlonych oknach kołysały się ludzkie sylwetki. Weszliśmy z zaułka do wąskiej sieni.

Myśl

Herbert James Draper  'Day and the Dawn star'

Czy odczytał ktoś kiedyś myśl?

Najmilsze miasto na świecie

Podróż do Lubeki zdarzyła się nam całkiem przypadkowo. Niemiec-biznesmen wysadził nas na stacji autostradowej prawie 200 kilometrów przed Hamburgiem, do którego miałyśmy się dostać. Życzliwa Niemka uratowała nas od nieregulaminowego stopowania na autostradzie i zaproponowała podwózkę do Lubeki. Nie miałyśmy nic do stracenia, bo w Hamburgu i tak czekało na nas jedynie szukanie hostelu.

Lubekę nazywają miastem siedmiu wież i to była pierwsza rzecz o sympatycznie awyglądającym, spokojnym miasteczku. Nad Trawną rzeczywiście strzelało ku niebu sporo kościelnych wież. Dwie należące do katedry wydały nam się nadzwyczaj pochyłe. "Krzywe wieże z Lubeki".

Opowieści ostatnie

Odjazd na Cyterę, J. A. Watteau

Gdy czytam opowiadania Blixen w ogrodzie Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego czuję, jakbym była wśród tych jaworów i strumieni, nad którymi kochankowie dzielą się opowieściami. Wpatruję się w ciemnozielone i przejrzałe liście z pomponami beżowych nosków, w żółtawe drzewa zwiastujące jesień, w armię białych, siwych kłosów na czubku szuwar, mędrców kładących się pod mocnymi zrywami wiatru, który porwał i cisnął niegdyś w wodę notatkami mojej przyjaciółki upominając się o uwagę i refleksję.

Autostopem przez galaktykę

french map of scandinavia by maraid on Flickr. Mapa z bardzo starego atlasu jak widać po zaanektowanych żółtawym niemieckim kolorem terenów Polski. Przypadkowo znaleziona tuż przed wyjazdem pokazuje akurat całą trasę przejechaną przez nas stopem w sierpniu. 

Powierzchownie się przyglądając, czy też patrząc oczami dziecka, to książka o wzniosłych, kosmicznych przygodach, o planetach ważnych, o historiach sprzed mileniów, o rozciągliwym czasie. Przyglądając się głębiej zauważamy w tym ogromie zdarzeń małą, ale ważną dla kogoś Ziemię, jego małą galaktykę, dom Artura, który ktoś postanowił zburzyć, by wybudować autostradę.

Myśl

Amor i Psyche, Giuseppe Crespi

            – Miałaś kiedyś włosy koloru błękitu – rzekł głaszcząc jej lśniące włosy opuszkami zestarzałych palców.

The Crown

Nasze dzieciństwo to bajki o królach, królowych, królewnach i królewiczach. Nawet jeśli były to baśnie Andersena i braci Grimm czy Disnejowskie produkcje, w których księżniczki powiodły nasze dziewczęce myśli ku nieistniejącym ideałom piękności.

Piekło pocztowe

Wbrew tytułowi będzie to tylko po trochu rzecz na temat owej książki i jej autora. Terry Pratchett, mistrz fantastyki, w Świecie Dysku znalazł miejsce również dla tych opowieści, które wydają się nie-wyjątkowe i przez to i wzgardzone. Przyprawia łyżką satyry wciągające historie, bawi się konwencją bajkowych stworzeń znakomicie odzwierciedlając ludzki świat.

Milczeć w słowach

The Confrontation, Mateusz Janik

          Nie pragnąłem być idealny i bez nagany. Nie chciałem być pozbawiony wad. Bogu nie wierzyłem. Nie ufałem ludziom ani psom. Nie obdarzyłem zaufaniem jabłoni w ogrodzie i nawet ćwierkający w oknie ptak napawał mnie przerażeniem.

Coś, o czym chciałam ci powiedzieć

Proza Munro zasłużyła sobie na Nobla psychologicznymi obrazami w trywialnych historiach poruszających codzienne, ważne problemy. W Coś o czym chciałam ci powiedzieć pisze głównie o kobietach, młodych, starych; nastoletnich, kilkudziesięcioletnich. Rysuje ich skomplikowane relacje, próby nawiązania kontaktu, nieudane, jakby pechowe. Wyraża konflikty wewnętrzne, zdecydowanie wie jak podkreślić rozbieżności. To był cud, to była pomyłka. To było coś, o czym marzyła, ale nie to, czego chciała to kwintesencja jej treściwych, trafnych refleksji. Tym mnie urzekła, choć daleko jej do Blixen, do zapierających dech w piersiach bajkowych opowieści. Ale Munro nie chce być bajkowa, bliżej jej szarości i nostalgii, współczesnemu życiu. Pełno w niej pogubienia, strachu i niepewności. Doceniam te myśli, mówią o tym co ludzkie. A jednak pesymizm usztywnia, nie daje pola manewru, barwnej ucieczki we wzruszeniu ramion.

I Bóg oddzielił niebo i ziemię, morze i ląd.

Daniel Gran, Ceiling Fresco of the State Hall Dome

Nieobcy jest nam pierwszy atom. Punkt wszechświata, w którym skumulowała się cała wiedza i całe życie, cała, jakby to ująć, cholerna przestrzeń, o której myśleć nie sposób, bo nieskończoność przyprawia o dreszcze, chorobę psychiczną. Człowiek staje się filozofem.

Anna In w grobowcach świata, Olga Tokarczuk

Statuetka z Uruk, ok. 3000 r. p.n.e. , Muzeum w Luwrze 

Można zacząć od futuryzmu. Od splątanego metalowego miasta pełnego rdzy. Od wind przemykających między kondygnacjami wielopiętrowych budynków. Od księgowych, urzędników, pogrążonych w liczeniu bogów. Od wizji koszmarnej nowoczesności obrysowanej na podstawie piętrowych sumeryjskich świątyń.